state of the khandgait’s forest

In this study, we aimed to determine the condition and changes of the mixed forest after the fire occurred in the forest of Khandgait in the green zone of Ulaanbaatar. The main objectives of the study were to determine: 1) and assess the state of forest trees, 2) the process of seed crop and regeneration of the forest, and 3) changes in the forest soil due to the impact of fire. In order to detect changes, we established trial plots in affected and unaffected forests by the fire and made comparisons. We used a tree condition rating scale to assess the condition of forest trees, an indicator of natural regeneration of Mongolian forests to determine the reforestation process, and A.A. Korchagin’s method to assess forest thinning. Soil samples were analyzed in the Soil laboratory of the Institute of Geography and Geoecology of the Mongolian Academy of Sciences. According to the results, trees in the affected forest were destroyed, and the affected forest was converted into a degraded zone. On the other hand, the trees in the unaffected forest were assessed as declining growth (3.15), which could be due to the mechanical damage to the Siberian pine trees because of recreational use (nuts), and there were almost no healthy trees. Also, humus content in the soil of the affected forest was relatively lower than in the soil of the unaffected forest. According to the indicator analysis for the natural regeneration of the Mongolian forests, the natural regeneration well progressed in the affected forest. At the same time, the amount of young trees growing in the affected was 3 times higher than in the unaffected forest, but with a predominance of deciduous trees in the composition. Conducting a study on forests affected by fire was important to understand the changes and degradation levels and current state of the ecosystem when natural forests are affected by fire, as well as to determine the trends and processes of natural regeneration and to develop the basis for planning and management of forestry measures. Хандгайтын амны ойн төлөв байдал Түймэрт өртсөн холимог ойн төлөв байдал, өөрчлөгдлийг судлах зорилгоор Улаанбаатар хотын ногоон бүсийн Хандгайтын амны ойг сонгон судалгаа явууллаа. Үндсэн зорилгын хүрээнд дараах зорилтуудыг тавьсан болно: 1)Ойн моддын төлөв байдлыг тодорхойлж үнэлэх, 2)Ойн үрлэлт, нөхөн ургалтын явцыг тодорхойлох, 3)Түймрийн нөлөөгөөр ойн хөрсөнд гарсан өөрчлөлтийг тодорхойлох зорилт тавилаа. Судалгааг дээж талбайн аргаар явуулсан бөгөөд өөрчлөлтийг илрүүлэхийн тулд түймэрт өртөөгүй эх ойд болон түймэрт өртсөн талбайд аль алинд нь дээж талбай байгуулан харьцуулсан судалгаа явууллаа. Ойн моддын төлөв байдлын үнэлгээнд Моддын төлөв байдлын зэрэглэлийн хэмнүүрийг, ойн сэргэн ургалтын явцыг тодорхойлоход Монгол орны ойн байгалийн нөхөн ургалтын үнэлгээний хэмнүүрийг, ойн үрлэлтийн үнэлгээнд А.А.Корчагинын аргыг тус тус ашиглалаа. Хөрсний шинж чанарын үзүүлэлтийг ШУА-ийн Газарзүй, геоэкологийн хүрээлэнгийн хөрсний лабораторид арга зүйн дагуу тодорхойлов. Судалгааны дүнгээс үзэхэд Хандгайтын амны түймэрт өртсөн талбайд ойн моддын ташинга бүхэлдээ устаж доройтсон талбайд шилжжээ. Харин түймэрт өртөөгүй ойн модод нь төлөв байдлын үнэлгээгээр өсөлт саарч доройтож буй (3.15) гэж үнэлэгдсэн нь рекреаци ашиглалтын (самар) улмаас хуш модод механик гэмтэлтэй, эрүүл мод бараг байхгүй байсантай холбоотой гэж үзэж байна. Ойн түймэрт өртөж доройтсон талбайн хөрсний ялзмагийн агууламж түймэрт өртөөгүй ойнхоос доогуур үзүүлэлттэй байна. Монгол орны ойн байгалийн нөхөн ургалтын үнэлгээний хэмнүүрээр дүгнэж үзэхэд доройтсон талбайд байгалийн нөхөн сэргэлт хангалттай явагдаж байна. Мөн доройтсон талбайд нөхөн ургаж буй өсвөр моддын тоо нь түймэрт өртөөгүй ойд нөхөн ургаж буй өсвөр моддын тооноос 3 дахин их байгаа боловч бүрэлдэхүүний хувьд навчит мод зонхилж байна. Түймэрт өртөж доройтсон ойн талбайд судалгаа явуулснаар байгалийн ой түймэрт өртөхөд экосистемд гарч буй өөрчлөлт, доройтлын түвшин, өнөөгийн төлөв байдал тодорхойлогдохоос гадна байгалийн нөхөн ургалтын чиг хандлага, явц тодорхойлогдож ойн аж ахуйн арга хэмжээний төлөвлөлт, менежментийн үндэслэл боловсруулагдах ач холбогдолтой юм. Түлхүүр үг: Ногоон бүсийн ой, ойн моддын төлөв байдал, ойн сэргэн ургалт, доройтсон ойн талбай