Theranostics in prostaatkanker

Samenvatting In de afgelopen jaren wordt de term ‘theranostics’ steeds vaker gebruikt. Een nieuwe, reeds welbekende, theranostic of radioligand -therapie (RLT) is 177 Lu-PSMA, waarmee patiënten met gemetastaseerd castratieresistent prostaatcarcinoom (mCRPC) behandeld worden. Het is een radioactief gelabeld medicijn dat intraveneus wordt toegediend, meestal in 4–6 cycli. De bètastraling veroorzaakt celdood van prostaatkankercellen met PSMA-expressie. Het radioactieve gammaverval kan gebruikt worden voor beeldvorming en dosimetrie. Een internationale gerandomiseerde fase III-studie toonde aan dat eindstadiumprostaatkankerpatiënten die 177 Lu-PSMA-617 krijgen, een overlevingsvoordeel hebben van 4 maanden (15,3 versus 11,3 maanden in de controlearm; p < 0,001). Daarnaast laten diverse onderzoeken zien dat een deel van deze vaak intensief behandelde patiënten beter reageren en een langere overlevingswinst hebben. 177 Lu-PSMA wordt over het algemeen goed door patiënten verdragen en verbetert de kwaliteit van leven. Er treden met name graad I–II-vermoeidheid (~40 %) en xerostomie (~40 %) op, die veelal van voorbijgaande aard zijn. Graad III–IV hematologische toxiciteit (trombocytopenie, leukopenie) wordt gezien bij ~8 % van de patiënten. Vanwege de effectiviteit en het milde bijwerkingenprofiel heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en het Europees Medicijn Agentschap (EMA) het medicijn recentelijk goedgekeurd voor klinisch gebruik. Momenteel wordt onderzocht of het zinvol is om 177 Lu-PSMA in een eerder stadium in te zetten, al dan niet als combinatiebehandeling.