Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu

Bu derleme yazının amacı, Beslenme ve Diyetetik disiplininin tarihçesini özetlemek, bu disiplinin eğitim ve öğretiminde standardizasyonun nasıl sağlanabileceği konusunu değerlendirmektir. Beslenme ve Diyetetik kavramı, tarih boyunca izleri görülen bir kavram olmasına karşın modern bir bilim olarak ortaya çıkışı 18. yüzyıl sonrasına denk gelmektedir. Diyetisyenlik mesleğinin temelleri dünyada 19. yüzyıl sonlarında, Türkiye’de ise 1962 yılında Hacettepe Üniversite’sinde açılan “Diyetetik” programı ile atılmıştır. Beslenme ve Diyetetik bilimine olan ilgi artışı ile açılan program ve diyetisyen sayısında günden güne artış görülmektedir. Diyetisyenlerin uluslararası iş birliği ve bilgi alışverişi yapabilmeleri ve eğitim ve çalışma hayatında standardizasyonu sağlamak, yayınlanan ve gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar ve verilen bilimsel görüşler ile güncel, bilgili ve etik kalabilmelerini teşvik etmek amacıyla Uluslararası Diyetetik Dernekleri Konfederasyonu (ICDA), Uluslararası Beslenme Dernekleri Birliği (IUNS), Avrupa Diyetetik Dernekleri Federasyonu (EFAD) gibi bazı uluslararası kuruluşlar bu alanda çalışmaktadır. Türkiye’de de Beslenme ve Diyetetik lisans programlarının standartlaştırılması ve akreditasyon çalışmaları için temel referans, EFAD ve ICDA görüşleridir. Beslenme ve Diyetetik alanında toplum gereksinimlerine uygun nitelikli diyetisyenler yetiştirebilmek için eğitim programlarının içerik ve yetkinlikleri, bu otoritelerin temel prensiplerine göre standardize edilmelidir. Ülkemizde Sağlık Bilimleri programlarının sayısının artmasıyla birlikte, Beslenme ve Diyetetik Programlarının benimsemesi gereken asgari yeterliliklerin belirlendiği 2015 yılında “Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (UÇEP)” oluşturulması çalışmalarına başlanmış ve 2016 yılında “BDB (Beslenme ve Diyetetik)-UÇEP-2016” oluşturulmuştur. Hızla değişen ve belirsizleşen küresel koşullar nedeniyle BDB-UÇEP’in yenilenme ihtiyacı doğmuş ve yakın zamanda BDB-UÇEP-2023 yürürlüğe girmek üzere hazırlanmıştır. Program içeriği, alt yapı olanaklarının yanı sıra Beslenme ve Diyetetik eğitiminin kalitesini korumak ve standartları sağlamak için akademik kadronun yetkinliği büyük önem taşımaktadır. Ayrıca bu koşulların sadece sağlanması değil, sürdürülebilmesi için de ilgili otoritelerce izlenmesi gerekir.