Türkiye’deki Havalimanlarının Veri Zarflama Analizi ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksleri İle Finansal Etkinliklerinin Analizi

Bu calismada Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktor Verimliligi Endeksleri kullanilarak Turkiye’deki Devlet Hava Meydanlari Isletmesi Genel Mudurlugu’ne (DHMI) bagli 42 havalimaninin 2014-2018 yillari arasindaki etkinlikleri incelenmistir. 2018 yili itibariyle Turkiye’de sivil hava ulasimina acik 56 havalimani bulunmaktadir. Ancak Veri Zarflama Analizi ve Malmquist Toplam Faktor Verimliligi Endeksleri yontemlerinin yapisi geregi, analizlerin saglikli sonuc verebilmesi icin analiz suresince, yillar itibariyle kesintisiz veriye sahip havalimanlari secilmistir. Dolayisiyla calismaya Turkiye’de Devlet Hava Meydanlari Isletmesi Genel Mudurlugu’ne ait, kesintisiz veriye sahip 42 Havalimani dahil edilmistir. Calismada ilk asama olarak Veri Zarflama Analizi vasitasi ile 2014 yilindan baslayarak 2018 yili da dahil 5 yillik bir periyotta yillar itibariyle havalimanlarinin etkinlik degerleri tespit edilmistir. Etkin olan ve etkinlik degeri yakalayamayan havalimanlari belirlenmistir. Son yil etkinlik degerlerine gore etkin olmayan havalimanlarinin etkin olabilmeleri icin referans alabilecegi havalimanlari belirlenmis ve referans yogunluk degerleri tespit edilerek sonuclar tablo haline getirilmistir. Ardindan ikinci asama olarak, Malmquist Toplam Faktor Verimliligi Endeksleri yardimi ile Havalimanlarinin analiz suresi boyunca yillar itibari ile toplam faktor verimliligi degerlerinde gosterdikleri gelismeler ortaya konulmustur. Veri zarflama analizi, girdi odakli ve olcege gore sabit getiri varsayimi altinda duzenlenmistir. Analizde calisan sayisi, isletme gideri, terminal alani (m 2 ), pist sayisi ve apron sayisi olmak uzere bes adet girdi degeri belirlenmistir. Cikti degerleri olarak ise, yolcu trafigi, isletme geliri, ucak trafigi ve yuk trafigi olarak dort adet deger analize dahil edilmistir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular degerlendirilerek, Turkiye'de havalimanlarinin performanslarinin iyilestirilmesine yonelik calismalara katki saglanmasi amaclanmistir.