Reflexive professionalisation in social work practice development, research, and education: the vital challenge of democratic citizen participation

This paper examines how the renewed critical emphasis on reflexive professionalisation in the field of social work can take into account the challenges regarding the politics of democratic participation of service users as citizens while working towards social justice. Our contribution is based on the findings of a collaborative European research project involving researchers, students, public service organisations, service user organisations, and educators from various European countries. The aim of the project was to gain a differentiated and in-depth understanding of how reflexive professionalisation in social work may function as a concept and practice that stimulates social care that integrates a commitment to democratic citizen participation. Based on a qualitative content analysis of 21 transnational empirical case studies, we identify four vital dimensions of developing reflexive and democratic participatory approaches in social service contexts: (1) cultivating a historical awareness of how the professional identity and mandate of social workers has been and is currently (nationally) defined; (2) articulating the professional positions and normative value orientations that underpin (participatory) practice development; (3) reflecting on the constructions of problems, service user identities and related actions; and (4) creating space for ambiguity, risks and mistakes. Deze paper onderzoekt hoe de hernieuwde nadruk op reflexiviteit in het veld van het sociaal werk een engagement tot reflexieve professionalisering kan omvatten waarbij rekening wordt gehouden met de uitdagingen van het representeren van gebruikers als burgers en waarbij naar sociale rechtvaardigheid wordt gestreefd. De bijdrage van deze paper is gebaseerd op de bevindingen van een Europees onderzoeksproject waarin onderzoekers, studenten, publieke voorzieningen, gebruikersorganisaties en lesgevers uit diverse Europese landen ernaar streefden om een gedifferentieerd en diepgaand inzicht te verwerven in hoe reflexieve professionalisering in het sociaal werk zich verhoudt tot een kritisch begrip van democratische burgerparticipatie. Op basis van een kwalitatieve inhoudsanalyse van 21 transnationale, empirische case studies werden 4 cruciale dimensies geidentificeerd van wat het betekent om reflexieve en democratische participatieve benaderingen te ontwikkelen in de context van sociale voorzieningen: (1) het cultiveren van een historisch bewustzijn over hoe de professionele identiteit en het publieke mandaat van sociaal werkers (nationaal) gedefinieerd werden en worden; (2) het expliciteren van de professionele posities en normatieve waardenkaders die (participatieve) praktijkontwikkeling onderbouwen; (3) reflecteren op de constructie van probleemdefinities, gebruikersidentiteiten en bijhorende interventies; en (4) het creeren van ruimte voor ambiguiteit, risico en fouten.