Measuring Satisfaction and Frustration of Athletes’ Basic Psychological Needs a Scale Adaptation Study

Bu araştırmanın amacı, Sporda Psikolojik İhtiyaç Durumları Ölçeği’nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesidir. Ölçek, sporcuların algısına göre spor ortamında temel psikolojik ihtiyaçlarının ne derece tatmin edildiğini ve engellendiğini ölçmektedir. Çeviri geri çeviri süreci tamamlandıktan sonra, araştırmaya 317 erkek ve 272 kadın olmak üzere toplam 589 sporcu (Xyaş=19.34±4.70 katılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Sporda Psikolojik İhtiyaç Durumları Ölçeği, Sporda Güdülenme Ölçeği II, Sporda Temel İhtiyaçlar Doyum Ölçeği ve Sporcu Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Yapı geçerliği için R programı ile (lavaan paketi) doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin yakınsak ve ıraksak geçerliğinin incelenmesi amacıyla Pearson Çarpımlar Moment korelasyon analizi kullanılmıştır. Yakınsak geçerlik için ayrıca ortalama açıklanan varyans (AVE) ve bileşik güvenirlik (CR) katsayıları da hesaplanmıştır. Güvenirliğin değerlendirilmesi için ise Cronbach alfa ve bileşik güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. DFA sonucuna göre; ölçeğin orijinal İngilizce versiyonunu oluşturan 29 madde ve 6 boyut Türkçe versiyonda da aynı yapıdadır ve model uyum indeksleri kabul edilebilir düzeydedir (χ2/sd=2.99, RMSEA=.068, SRMR=.065 ve CFI=.918). Ayrıca, cinsiyet ve spor türüne göre ölçme değişmezliği sağlanmıştır. Yakınsak ve ıraksak geçerlik için yapılan analizlere göre Sporda Psikolojik İhtiyaç Durumları Ölçeği’nin alt boyutlarından elde edilen puanlar hali hazırda kullanılan geçerli ve güvenilir ölçme araçları ile (beklendik şekilde) negatif ve pozitif anlamlı ilişkiler göstermiştir. Alt boyutlara ait AVE, bileşik güvenirlik ve Cronbach alfa katsayıları da kabul edilebilir sınırlar içindedir. Elde edilen tüm bulgular Sporda Psikolojik İhtiyaç Durumları Ölçeği’nin yapı geçerliği, yakınsak ve ıraksak geçerlik, güvenirlik ve ölçme değişmezliğini sağladığını göstermektedir. Ölçek sporcuların temel psikolojik ihtiyaçlarının tatmini ve bu ihtiyaçların engellenmesini değerlendirmek amacı ile kullanılabilir.