Potansiyel ekosistem hizmet değişimlerinin aydin ili örneğinde değerlendirilmesi

Ekosistemler insan yaşamına, biyoçeşitliliğe ve dünya ekonomisine birçok katkı sağlamaktadır. Buna bağlı olarak ekosistem hizmetleri yaklaşımı, ekolojik, ekonomik ve sosyal peyzaj kaynaklarının birbirleri ile olan ilişkilerinin değerlendirilebilmesi için oluşturulmuş temel bir çerçeve sunmaktadır. Bu kapsamda ekosistem hizmetleri yaklaşımının planlama ve karar verme süreçlerine dâhil edilmesi, kaynakların daha sürdürülebilir bir şekilde yönetimi için önemli bir araç olarak görülmektedir. Peyzaj planlama çalışmalarında ekosistem hizmetlerinin karar verme sürecine dâhil edilebilmesi ise mevcut ekosistemler ve sundukları hizmetlerin durumu ve değişimleri hakkında mekânsal verilerin mevcudiyetine bağlıdır. Bu çalışmanın amacı ülkemizde ekolojik, sosyal ve ekonomik açıdan önem taşıyan Aydın ili Kuşadası, Söke ve Didim ilçeleri örneğinde potansiyel ekosistem hizmetlerinde meydana gelen değişimin değerlendirilmesidir. Çalışmada 1990 ve 2018 yıllarına ait CORINE arazi örtüsü haritaları üzerinden ekosistem hizmetleri matris yöntemi ile potansiyel ekosistem hizmetleri ve ekolojik bütünlük haritalanarak, bu yıllar arasındaki değişim analiz edilerek değerlendirilmiştir. Arazi örtüsünde yaşanan değişimlere bağlı olarak çoklu ekosistem hizmetleri potansiyelinde %1,26 azalma yaşanırken, en büyük değişimin %1,31 artış ile düzenleyici hizmetlerde olduğu saptanmıştır. Tedarik ve kültürel ekosistem hizmet değerlerinde 1990-2018 yılları arasında sırasıyla %1,08 azalma ve %0,41 artış yaşanırken, ekolojik bütünlük değerinde ise %0,61 azalma meydana gelmiştir.