Bazı Bakteriyel Yaş Çürüklük Etmenlerine Karşı Saturaje hortensis L. Uçucu Yağının Antibakteriyel Etkisi

Bu çalışma, Erzurum ilinde doğal olarak yetişen Koç otu bitkisi olarak bilinen Saturaje hortensis L. (çibriska) uçucu yağının patateste yumuşak çürüklük hastalığına karşı in vitro şartlarda antibakteriyel etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Erzurum ve Erzincan illerinden toplanmış hastalık belirtisi gösteren patates yumrularından bakteri izolatları elde edilmiştir. Elde edilen bakteri izolatlarının; patojenisite testi, aşırı duyarlılık testi ve tanıları (Mikrobiyal tanı sistemi (MIS) ve Biolog sistemleri ile) yapılmıştır. Erzurum (Şenkaya) ilinden toplanan S. hortensis’ten hidrodistilasyon yöntemiyle uçucu yağ elde edilmiştir. Uçucu yağın antibakteriyel etkisi patojen bakteri izolatlarına karşı petride disk difüzyon yöntemi ile test edilmiştir. Antibiyotik duyarlılık testi için ticari antibiyotiklerden Rifampicin ve Gentamicin kullanılmıştır. Çalışma sonucunda 10 adet bakteri izolatı elde edilmiş ve bütün izolatların patojenisite testi ile aşırı duyarlılık reaksiyon testi pozitif olarak belirlenmiştir. Patojen bakteri izolatları MIS ile tanı sonucu, Enterobacter cloacae (7 adet) ve Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum (3 adet) olarak tanılanmıştır. MIS ve Biolog tanı sistemlerine ait test sonuçlarının birbirini desteklemediği görülmüştür. Uçucu yağın, bakteri izolatlarının gelişimini 20-33.5 mm oranında engellediği tespit edilmiştir. Uçucu yağ en yüksek inhibisyon zonu F-37 (P. c. subsp. carotovorum, 33.5 mm) izolatına karşı, en düşük inhibisyon zonu ise F-11 (E. cloacae, 20 mm) izolatına karşı belirlenmiştir. Antibiyotik duyarlılık testinde kullanılan Rifampicin’in 0-10 mm ve Gentamicin’in 14.5-20.5 mm arasında inhibisyon zonu oluşturduğu belirlenmiştir. S. hortensis uçucu yağının farklı patojen bakteri izolatlarına karşı bakterisidal etkiye sahip olduğu, ancak kullanılan antibiotiklerin ya etki etmediği ya da sadece engelleyici özelliğe sahip olduğu görülmüştür. Sonuç olarak yumuşak çürüklük oluşturan patojenlere karşı S. hortensis uçucu yağının kullanımının faydalı olacağı düşünülmektedir.