Η θεραπευτική σχέση στη συστημική θεραπεία

Το άρθρο εξετάζει την εξέλιξη της θεραπευτικής σχέσης στο πλαίσιο της συστημικής θεραπείας μέσα από τις θεωρητικές εξελίξεις της στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Στο πρώτο μέρος γίνεται μια ιστορική αναδρομή από την αποπροσωποιημένη σχέση θεραπευτή-θεραπευόμενου κατά την Πρώτη Κυβερνητική (τις δεκαετίες του ’50 έως και ’70) και προχωρά στη θεραπευτική σχέση κατά την Δεύτερη Κυβερνητική και το Μοντέλο του Μιλάνου (δεκαετία του ‘80 και εξής) με την κονστρουκτιβιστική θέση που ανέδειξε τη συνεχή σχεσιακή διεργασία στη θεραπεία. Αναφέρεται στις θεωρητικές και πρακτικές αλλαγές που ακολουθούν και φτάνει στις σύγχρονες εξελίξεις (δεκαετία ’90 και εξής), τον Kοινωνικό Kονστρουξιονισμό, την Aναστοχαστικότητα και την Aφηγηματική Θεραπεία που επιτρέπουν την εγγύτητα και τη μεγαλύτερη συναισθηματική εμπλοκή του θεραπευτή κατά την συγκατασκευή του νοήματος στην ψυχοθεραπεία. Περαιτέρω, εξετάζει σύντομα τις τελευταίες υπερνεωτερικές και «ανατρεπτικές» θέσεις της συστημικής σκέψης όπως ο Ανοικτός Διάλογος (Seikkula, 2011), το μετα-μοντέλο της Θεωρίας του Δεσμού και τη σημασία του ασφαλούς δεσμού στη θεραπευτική σχέση. Σε όλες τις εξελίξεις που καταγράφονται συζητιέται παράλληλα το θέμα της ασυμμετρίας στη θεραπευτική σχέση. Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζονται θέματα μεθοδολογίας της έρευνας για τη θεραπευτική σχέση στη συστημική προσέγγιση, γίνεται αναφορά στις ποσοτικές και ποιοτικές προσεγγίσεις και προβάλλεται η οπτική της θεραπευτικής σχέσης από την πλευρά του θεραπευόμενου, όπως αναδεικνύεται μέσα από ποιοτικές ερευνητικές μελέτες. Τέλος, καταγράφονται οι αναδυόμενες απαιτήσεις στην εκπαίδευση και επάρκεια των συστημικών θεραπευτών ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις συνεχείς, κοινωνικές και προσωπικές προκλήσεις.