Nar Kabuklarının Döner Tambur Kompostlama Sisteminde Biyoaktivatör İle Kompostlanması

Bu çalışma, nar meyvesinin işlenmesi sonrası kalan nar kabuklarının biyoaktivatör ile kompostlamanın etkisini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmada, kompostlama işlemi için 0.38 m3’lük hacme sahip egzoz gazı geri dönüşümlü otomatik kontrollü döner tambur kompostlama sistemi kullanılmıştır. Deney süresince, sıcaklık, CO2 konsantrasyonu, kompost nemi, organik madde, pH, elektriksel iletkenlik, toplam azot ve karbon değişimleri ölçülmüştür. Deneyler 43 gün sürmüş olup, kompostlama aşaması 12 gün, olgunlaşma aşaması ise 31 gün sürmüştür. Biyoaktivatörlü reaktörün 55 °C sıcaklığa 6. günde ulaştığı ve bu sıcaklığı yaklaşık 0.25 gün (6 saat) koruyabildiği anlaşılmaktadır. Biyoaktivatörsüz reaktör 60 °C sıcaklığa ulaşmış, ancak bu sıcaklığı yaklaşık 1.5 gün koruyabilmiş ve 55 °C’nin üzerindeki sıcaklığını ise sadece 2 gün koruyabilmiştir. Organik madde kayıplarının kompostlama süreci ve olgunlaşma süreci sonunda sırasıyla, biyoaktivatörlü reaktörde %59.24 ve %14.63, biyoaktivatörsüz reaktörde %64.32 ve %2.04 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, kompostlama işleminde biyoaktivatör kullanımı kompostlama performans parametreleri (sıcaklık, CO2 konsantrasyonu, kompost nemi, organik madde, pH, elektriksel iletkenlik, C/N oranı) açısından değerlendirildiğinde biyoaktivatörün bir fark yaratmadığı söylenebilir. Bunun yanında, biyoaktivatör ilavesinin kompost olgunlaşma başlangıcında yapılarak kompostun daha hızlı bir şekilde olgunlaşmasına yardımcı olabileceği söylenebilir.