Geriatrik popülasyonda kolestatik karaciğer hastalıklarında etiyoloji ve tanısal yaklaşım: 185 vakalık tek merkez deneyimi

Giriş ve Amaç: Kolestaz etiyolojik nedenlerinin ve klinik bulgularının 65 yaş üstü hastalarda geniş hasta popülasyonu ile dökümante edilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Kolestaz nedeniyle yatışı yapılan 65 yaş ve üstü hastalar retrospektif olarak şikayetleri, laboratuvar parametreleri ve görüntüleme sonuçlarına göre değerlendirildi. Benign ve malign etiyolojik nedenler olarak iki gruba ayrılan hastalarda malignite göstergesi olabilecek parametreler için ileri analiz yapıldı. Bulgular: Çalışmamıza retrospektif olarak 65 yaş ve üstü 185 hasta dahil edildi. 109 (%58.9) hastanın etiyolojisi benign, 69 (%37.3) hastanın malign nedenlere bağlı olarak saptandı. 56 hastada (%30.3) koledokolitiazis, 25 hastada (%13.5) kolanjioselüler karsinom, 23 hastada (%12.4) pankreas kanseri en sık görülen tanılardı. En sık başvuru şikayeti karın ağrısıydı. Sarılık şikayetiyle başvuran hastaların %45.6’sı (n: 52) benign, %54.4’ü (n: 62) malign iken kilo kaybıyla başvuran hastaların %6.2’si benign, %93.8’i maligndi. Sarılık ve/veya kilo kaybı şikayetiyle başvuran hastaların malign olma ihtimali istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek saptandı (p < 0.001). Çok değişkenli analiz sonuçlarına göre total bilirübin ve alkalen fosfatazın diğer değişkenlerden bağımsız olarak malignite ile pozitif olarak ilişkili olduğu görüldü. Ultrasonografi ile 185 hastanın 85’ine (%46) tanı koyulabilirken, 100’üne (%54) ise tanı koyulamadığı görülmüştür. Sonuç: Geriatrik popülasyonda kolestaz etiyolojisinde benign sebepler daha sık görülmüştür. Sarılık ve kilo kaybı şikayetleri olan ve/veya bilirübin ve alkalen fosfataz düzeyi yüksek olan hastalarda ise malign hastalıklar ayırıcı tanıda öncelikli olmalıdır. Ultrasonografi geriatrik popülasyondaki kolestazlı hastalarda tanı koymada yetersiz bulunmuş, ileri görüntüleme tetkiklerine ihtiyaç duyulmuştur.