EKONOMSKA OPRAVDANOST ANALIZE CRP-a U ODNOSU NA ANALIZU LEUKOCITA KOD AKUTNIH UPALNIH PROCESA GORNJEG RESPIRATORNOG SISTEMA

Akutne respiratorne infekcije (ARI), odnosno akutne upalne bolesti respiratornog sistema najčešće su infekcije savremenog čovjeka, jer čine dvije trećine svih infekcija. Time su respiratorne infekcije i najučestalije bolesti čovjeka uopšte. Odrasli u prosjeku obole 3 do 5 puta na godinu, djeca obolijevaju češće, u prosjeku 4 do 7 puta, a ona s boravkom u kolektivu, vrtići, škole i slično još češće – i do 10 puta na godinu. Nakon fizikalnog pregleda, laboratorijska dijagnostika zauzima jako važno mjesto u konačnoj detekciji oboljenja. Danas je to najčešće CRP (C-reaktivni protein) i vrijednost leukocita. Povišene vrijednosti oba parametra govore o postojanju infekcije, dok snižene vrijednosti leukocita govore o virusnoj infekciji, koja isključuje propisivanje antibiotika, te na taj način spriječava njihovu zloupotrebu i rezistenciju. Cjenovnik zdravstvenih usluga na dan 1. 4. 2019 godine, pri Fondu zdravstvenog osiguranja Republike Srpske navodi da analiza Leukocita u krvi košta 3,70 KM, a analiza CRP-a, 7,30 KM. Ciljevi rada: uporediti vrijednosti CRP-a i leukocita u krvi kod pacijenata sa akutnom upalom gornjeg respiratornog sistema, te na osnovu toga ispitati opravdanost određivanja istih sa ekonomskog stanovišta. Metod: studija presjeka, retrospektivnog karaktera, provedana u Dom zdravlja Banja Luka, u periodu 1. 1. 2019 – 31. 1. 2019 godine, obuhvatila je metodom slučajnog uzorka 100 ispitanika različitog pola i životnog doba sa dijagnozom akutne respiratnorne infekcije. Svim ispitanicima nakon fizikalanog pregleda, urađena laboratorijska dijagnostika (CRP i Le) kao upalni indikatori, nakon čega je postavljena konačna dijagnoza i ordinirana terapija. Rezultati: Bez statistički značajne razlike u odnosu na pol i dob prema polu (p˃0,05). U istraživanju je bio dominantan ženski pol (60%). Najdominatnije životno doba pacijenata je između 51 – 60 godina. Najčešće postavljena dijagnoza je upala ždrijela (J02), kod 36% pacijenata. Bez statistički značajne razlike između normalnih i povišenih vrijednosti CRP-a i Le (p˃0,05). Na osnovu vrijednosti Leukocita utvrđeno prisustvo 36 bakterijskih i 5 virusnih infekcija, dok je na osnovu CRP-a utvrđeno prisutvo 49 uplanih procesa. Zaključak: Povišena vrijednost leukocita daje podatak da se radi o bakterijskoj infekciji na osnovu koje ljekar ordinira određeni antibiotik da li širokog spektra, ili radi antibiogram, pa ciljano propisuje antibiotik. Snižena vrijednost leukocita govori o virusnoj infekciji. Povišena vrijednost CRP-a ukazuje na blagu upalu, virusnu infekciju, a može se naći i kod trudnica, te kardiovaskularnih bolesnika. CRP je dobar opšti marker, te povišene vrijednosti ukazuju na upalni proces, ali ne i odakle upala potiče. Na osnovu dobijenih rezultata možemo slobodno zaključiti da je vrijednost leukocita sasvim dovoljan pokazatelj jednostavnog uplanog procesa, na osnovu kojeg se ordinira terapija, te je mnogo ekonomičniji u odnosu na CRP.