Türkiye’de Toplumsal Tabakalaşma ve Hareketliliğin Meslekler Üzerinden Ölçümü

Turkiye’de toplumsal tabakalasma uzerine yapilan nicel calismalarin sayisi uluslararasi literaturle karsilastirildiginda cok sinirli kalmistir. Bu durumun en onemli sebeplerinden birisi veri yetersizligidir. Bu calismada meslek temelli tabakalasma olcekleri kullanilarak Turkiye’de toplumsal tabakalasmanin mevcut durumunun, mesleki statuyu etkileyen faktorlerin ve toplumsal hareketliligin degisiminin halihazirdaki verilerle tespit edilmesi hedeflenmistir. Bu amacla cesitli sinirliliklarina ragmen 2009 tarihli Uluslararasi Sosyal Tarama Programi (ISSP), 2010 tarihli TUIK Hanehalki Isgucu Arastirmasi ve 2012 tarihli TUIK Yetiskin Egitimi Arastirmasi verilerindeki meslek bilgileri kullanilarak orneklemlerdeki bireylerin mesleki statuleri ve tabakalasma hiyerarsisindeki konumlari farkli kuramsal kavramlastirmalara dayanan EGP, ISEI ve CAMSIS olceklerine gore ayri ayri hesaplanmistir. En kucuk kareler regresyon modelleri ve coklu kategori lojistik regresyon modelleri analizlerinde ebeveyn mesleki statusu, birey egitim duzeyi ve ebeveyn egitim duzeyinin bireyin mesleki statusu uzerindeki etkisinin tum verisetleri ve olceklerde anlamli oldugu bulunmustur. Ayrica, cok duzeyli modelleme analizlerinde ebeveyn mesleki statusunun birey mesleki statusu uzerindeki etkisinin genc kusaklarda azaldigi tespit edilmistir. Bu sonuclar uluslararasi literaturdeki bulgularla buyuk olcude paralellikler gostermektedir. Yapilan analizlerde yukari hareketlilik imkanlarinin artma egiliminde oldugu gozukse de daha kesin yargilara varabilmek icin hem orneklemi hem olcum araclari Turkiye’de toplumsal hareketlilik duzeyini olcmek uzere tasarlanmis ebeveyn ve birey egitim ve meslek durumlarini dogrudan olcen hedefe yonelik arastirmalara ihtiyac vardir.