Türk Fidan Sertifikasyon Sistemi; Değerlendirmeler ve Öneriler

Fidan sertifikasyon işlemleri ülkesel bitki sağlığı tedbirlerinin en önemlilerinden birisidir. Bu makalede Türk Fidan Sertifikasyon Sistemi bir akış şeması üzerinde ana hatları ile özetlenmiştir. 2019 yılında türlere göre fidan ve üretim materyalleri verileri sertifikalı üretim oranları ile birlikte ortaya konulmuştur. Bitki pasaport sistemi ile fidan sertifikasyon sisteminin ortak yönleri ve farklılıklarından bahsedilerek, fidan sertifikasyon işlemleri ile bitki pasaportu işlemlerinin ortak bir platformda ve çevrimiçi yürütülmesi önerilmiştir. Bitki karantinası yönetmeliği ile fidan sertifikasyon bitki sağlığa talimatında belirtilen bitki sağlığı etmenleri örnek olarak turunçgiller açısından karşılaştırılmıştır. Bu farklılıkları ülkemiz fidancılarına dezavantaj oluşturduğu vurgulanmış ve eşleştirilmesi tavsiye edilmiştir. Bitki sağlığı etmenlerinin kontrol işlemlerinde genellemeden uzak Bitki Karantinası Yönetmeliği ekinde belirtildiği gibi tür, bitki kısımları vb gibi detaylara göre hareket edilmesi gerektiği dile getirilmiştir. Gereksiz yapılan her detayın fidan sertifikasyon sisteminin geliştirilmesini engellediği belirtilerek, fidan sertifikasyon işlemlerinde dört kategorili bir sertifikasyon sistemine geçilmesinin, fidan etiketlerinin bitki pasaportu sisteminde olduğu gibi üreticiler tarafından düzenlenmesinin, topraksız fidan üretiminin teşvik edilmesi önerilmiştir. Bu değerlendirme ve önerilerin ülkemiz fidan sektörünün uluslararası piyasalarda daha fazla pazar bulmasına sağlayacağı katkılar açıklanmıştır.