PM10 ve PM2.5 Boyutundaki Atmosferik Partiküllerin Bölgesel, Mevsimsel Değişimlerinin ve Meteorolojik Parametrelerle İlişkilerinin İncelenmesi

Bu çalışmada, Marmara Temiz Hava Merkezi'ne (MTHM) ait hava kalitesi ölçüm istasyonlarından eş zamanlı olarak PM10 ve PM2.5 örneklemesi yapılan Edirne-Keşan, İstanbul-Silivri, İstanbul-Ümraniye, Kocaeli-Kandıra, Tekirdağ-Çerkezköy, Yalova-Armutlu istasyonlarında 2017 yılında ölçülen PM10 ve PM2.5 kütle konsantrasyonları incelenmiştir. Yapılan değerlendirmelerde kirletici konsantrasyonlarının mevsimsel ve günlük değişimleri izlenmiştir. Çalışmada, PM10 ve PM2.5 konsantrasyonlarının mevsimsel farklılıklarını karşılaştırmak için Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Mevsimsel faklılıkların en belirgin olduğu istasyonlar kentsel Tekirdağ ve Çerkezköy istasyonları ile kırsal Kandıra istasyonudur. Konsantrasyonlar, kentsel istasyonlarda kış mevsiminde artarken kırsal istasyonlarda yaz mevsiminde artmaktadır. Partikül boyutu ile kirletici kaynakları arasındaki ilişkinin anlaşılabilesi için PM2.5/PM10 oranları hesaplanmış ve bu oranlar incelenen istasyonların özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler, kış mevsiminde PM2.5, yaz mevsiminde ise PM10 boyutundaki kirleticilerin hakim olduğunu göstermektedir. İncelenen istasyonlar için hesaplanan ortalama konsantrayonlar ve PM2.5/PM10 oranları, farklı ülkelerde farklı özelliklerde şehirlerde yapılan benzer örneklemelerle karşılaştırılarak sonuçların literatür ile uyumlu olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, PM10 ve PM2.5 konsantrasyonlarının birbirleri ile ve meteorolojik parametrelerle anlamlı ilişkiler gösterdiği spearman korelasyon katsayıları hesaplanarak belirlenmiştir.