New Trends in the Dietary Treatment of Inflammatory Bowel Diseases

Nieswoiste choroby zapalne jelit to grupa idiopatycznych schorzeń przewodu pokarmowego, takich jak: wrzodziejÄ ce zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa – CU), choroba Leśniowskiego-Crohna (Crohn’s disease – CD) i makroskopowe zapalenie jelita grubego (colitis microscopica). CharakteryzujÄ się przewlekle trwajÄ cym stanem zapalnym wywołanym niewłaściwÄ rekcjÄ immunologicznÄ . Zarówno choroba Leśniowskiego-Crohna, jak i wrzodziejÄ ce zapalenie jelita grubego sÄ ważnym i coraz większym problemem zdrowotnym w krajach rozwiniętych. Ścisła etiopatogeneza nieswoistych chorób zapalnych jelit jest dotychczas nieznana. Sugeruje się, że ich rozwój jest wynikiem wzajemnych interakcji między czynnikami genetycznymi, immunologicznymi oraz środowiskowymi. Do głównych objawów wrzodziejÄ cego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna naleÅ¼Ä : biegunka, bóle brzucha, gorÄ czka, uczucie ogólnego osłabienia oraz utrata łaknienia. Wymienione symptomy prowadzÄ do postępujÄ cej utraty masy ciała i rozwoju niedożywienia białkowo-energetycznego typu marasmus. Celem leczenia pacjentów cierpiÄ cych na nieswoiste choroby zapalne jelit jest poprawa jakości życia przez uzyskanie lub możliwie jak najdłuższe utrzymanie remisji choroby, zapobieganie rozwojowi jej powikłań oraz utrzymanie właściwego stanu odżywienia pacjenta. Oprócz leczenia farmakologicznego jednym z elementów terapii nieswoistych chorób zapalnych jelit jest leczenie żywieniowe. Standardy żywienia klinicznego dla wrzodziejÄ cego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna sprecyzowane przez ESPEN w 2006 r. sÄ aktualne do dziś. W dietetycznej terapii bezobjawowej postaci choroby dominuje klasyczny model żywienia opierajÄ cy się na założeniach diety lekkostrawnej, niskotłuszczowej z ograniczeniem błonnika pokarmowego. Dodatkowo jest zalecana zwiększona podaż białka oraz niektórych witamin i składników mineralnych. W ostatnich latach zauważa się wśród naukowców, klinicystów i samych pacjentów zwiększenie zainteresowania także alternatywnymi metodami leczenia dietetycznego nieswoistych chorób zapalnych jelit. Popularne sÄ diety restrykcyjne typu FODMAP, SCD oraz IBD-AID. Poszukuje się ponadto możliwości wykorzystania w diecie pacjentów cierpiÄ cych na nieswoiste choroby jelit nutraceutyków, czyli naturalnych składników żywności o pozytywnym wpływie na zdrowie człowieka.