Yahya Kemal’in Şiirlerinin Simge Kurgusu ve Görüntü Düzeyleri

Insan, yeryuzundeki en soylu varlik olarak durmaksizin degisir, donusur ve kendini gerceklestirmesine yardimci olan simgesel gondergeli degerler yaratir. Bu simgesel anlamda tasarlanmis yaratimlar, ayni zamanda dunyanin yeniden kurgulanmasidir. Yahya Kemal de simgesel anlamda Turk siirine cok yuzlu ve estetik bir butunluk kazandirmistir. Geleneksel siirin deger ve olanaklarini Batili siirin modern acilimlariyla birlestiren Yahya Kemal, Turk siirinin simge ve goruntu duzeyleri acisindan tarihsel anlamda cikarimdir. Gecmisin estetik, melodik ve anlamsal buyusu ve atilimlarini icinde barindiran Yahya Kemal’in siir dunyasi, ayni zamanda simgelerin dili ve goruntu duzeyleriyle kendi varlik katmanlarini olusturur. Şairin siirlerinde dil, cografya ve mazinin “kulturel bellek mekâni” donusen simge ve goruntuleri, siirde seyler dunyasi yani fenomenlerin yeniden hatirlanip kesfedilmesini saglar. Esya, nesne ve varliklara kendi gercek anlamlarinin disinda yeni ve cagrisimsal anlamlar yukleyen Yahya Kemal, simgeler ve onlara yukledigi anlamlarla kendi siir dunyasini zenginlestirir. Turkcenin anlam evreninde gosteren ve gosterge arsindaki anlam iliskisini ust bir kurmacayla bize sezdiren sair, simgelerin mitik ve kutsal oykusunu yeniden kurup okumamizi saglar. Bu acidan Turkcenin anlam evreninde kendi ruhunun sonsuz acilimlarini simgelerin yogun ve sikistirilmis anlamlariyla ortaya koyan Yahya Kemal, kendi bilincalti, bilincdisi ve mitik ogelerini siirlerinde simgelerin ortuk anlamlariyla ortaya koyar. Yayha Kemal’in siirlerinin simge kurgusu ve goruntu duzeyleri, sairin varolussal degerlerini nesne, esyaya sinen mitik oykusunu yeniden kavramamizi saglar. Nitekim nesne, esya ruhuna sinen tarih ve gelenek, nesneler dunyasinin kesfedilmesi veya kesfedilmeye zorlanmasi ile kavramlarin ust bir dili olan simgenin diliyle ortaya konur. Insan, simgeler ormaninda kaybolmus bir cocuktur.  Şairin siirlerindeki simgesel anlatim bireyselden geleneksele, gelenekselden evrensele acilan bir goruntu arz eder. Bu acidan sairin siirlerinde simge, dilin dunyasini yeniden tasarlayan bir anlam ureticidir. Şairin siirlerinde dini simgeler, tabiat unsurlarinin simgesel dili, mekanin simgelesen yuzu, geleneksel- kulturel simgeler olarak kendini gosterir. Anahtar Kelimeler: Yahya Kemal, siir, simge, bireysel simge, geleneksel simge, evrensel simge, deniz, Istanbul, bulbul, bahce.