Artykuł oryginalny Zaburzenia przepływów w tętnicach dogłowowych u chorych z objawami zakwalifikowanych do wszczepienia układu stymulującego serce

Wstep: Objawy kliniczne oraz typ zaburzen automatyzmu i przewodzenia determinuj± tryb stymulacji serca. Omdlenia, zas³abniecia, objawy neurologiczne czy pe³noobjawowe zespo³y MAS (ang. Morgagni-Adams-Stokes syndrome) wynikaj± g³ownie z zaburzen perfuzji o¶rodkowego uk³adu nerwowego, natomiast mechanizmy ich powstawania mog± byae z³o?one. Cel: Ocena przep³ywow w tetnicach szyjnych i kregowych oraz zmian mia?d?ycowych u chorych zakwalifikowanych do wszczepienia uk³adu stymuluj±cego serce (USS). Metody: U 152 chorych (84 me?czyzn, 68 kobiet, ¶redni wiek 70,6 ± 10 lat), przyjetych do o¶rodka w celu wszczepienia USS od stycznia 2003 r. do czerwca 2004 r., przeprowadzono badania metod± USG tetnic dog³owowych z ocen± przep³ywow metod± Dopplera (aparat SONOS 5500 z g³owic± liniow± 7,5 MHz H-P). Analizowano niezale?nie dane z historii choroby oraz objawy z zastosowaniem jednolitego kwestionariusza. Okre¶lono typ zaburzen przewodzenia, tryb stymulacji, objawy, przep³ywy w tetnicach szyjnych i kregowych oraz inne dane kliniczne. Kliniczne objawy mia?d?ycy wystepowa³y u 21% (zawa³ serca) i u 8% (przebyty udar) chorych. Chorych podzielono na 2 grupy: bez poronnych i pe³noobjawowych zespo³ow MAS (25%) oraz z zespo³ami MAS (75%). Wyniki: Przyczyny wszczepienia USS oraz rodzaje stymulacji nie ro?ni³y sie istotnie w badanych grupach, z wyj±tkiem czestszego wystepowania bloku przedsionkowo-komorowego II stopnia w grupie chorych bez objawow (p = 0,0163). Wystepowanie zmian mia?d?ycowych zawe?aj±cych ¶wiat³o tetnicy > 50% stwierdzono istotnie cze¶ciej w grupie z zaburzeniami przytomno¶ci: 32 vs 16% (p vs 11%, p = 0,0438. Najni?sze ryzyko wyst±pienia zespo³u MAS stwierdzono u chorych z blokiem II stopnia, bez zmian naczyniowych (OR 0,2; 95% CI 0,03–0,06; p = 0,0102). Wnioski: U chorych z objawami, z poronnymi i pe³noobjawowymi zespo³ami MAS, kwalifikowanych do wszczepienia USS cze¶ciej wystepuj± zmiany mia?d?ycowe w tetnicach szyjnych ni? u chorych bez objawow. Analiza wieloczynnikowa wykaza³a najni?sz± warto¶ae predykcyjn± bloku przedsionkowo-komorowego II stopnia jako potencjalnej przyczyny zaburzen przytomno¶ci u chorych bez zmian mia?d?ycowych. Ocena ultrasonograficzna tetnic szyjnych powinna byae rozwa?ana u wszystkich chorych z objawami kwalifikowanych do wszczepienia USS, pomimo niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego.