Ammoniak in bloed: indicaties, klinische betekenis en toepassing van ammoniakbepalingen

In de (poli)kliniek wordt ammoniak vaak geasso- cieerd met het voorkomen van leverziekte of met er- felijke metabole ziekten. Soms kan de klinische inter- pretatie van een ammoniakuitslag in bloed of plasma moeilijk zijn. Een standaard referentiemethode voor het bepalen van ammoniak in bloed of plasma is (nog) niet in de literatuur beschreven. Ammoniakbepalingen worden bij volwassenen meestal aangevraagd bij leverfalen, (sub-klinische) leverence- falopathie of encefalopathie door onbekende oorzaak, (pre)levercoma en bij kinderen met verdenking op (erfelijke) metabole ziekten met afwijkingen in de ureumcyclus en leverfalen. Om een ammoniakuitslag goed te kunnen beoordelen is inzicht in de bepalingsmethodiek en in het ammo- niakmetabolisme van groot belang. Bij het bestude- ren van leverziekte kunnen veneuze ammoniakspie- gels een vertekend beeld geven, vanwege de bijdrage van ammoniak afkomstig van andere organen aan veneus bloed. De arteriële ammoniakconcentratie is voornamelijk afkomstig van de lever en is daarom een betere maat voor de bepaling van de functie er- van. In plaats van arterieel bloed kan capillair bloed uit de oorlel een uitstekend alternatief zijn. Voor de bepaling hiervan is een methode nodig die weinig bloed nodig heeft (bijvoorbeeld d.m.v. de Blood Am- monia Checker - BAC - II; 20 µl vol bloed).