Slecht luisteren

Iedere ouder zal kunnen beamen dat kinderen niet altijd luisteren. Ook zullen zij de ervaring hebben dat het geduld en soms veel moeite kost om hen te leren luisteren. Gehoorzaamheid en aanpassing aan regels en grenzen zijn immers geen gegevenheid, maar moeten door kinderen worden geleerd. Gedurende de gehele opvoeding speelt dit een belangrijke rol, om te beginnen in de peutertijd. De peutertijd is een belangrijke fase in de autonomieontwikkeling van een kind. Peuters willen alles zelf doen en botsen daardoor met eisen, regels en grenzen van de omgeving. Zij doen hierbij een nieuwe ervaring op, namelijk dat hun ouders dingen anders willen dan zijzelf. Dat dit aanleiding kan geven tot verwarring, verzet en woedeuitbarstingen van de kant van het kind is niet vreemd. Dwars gedrag, drift- of woede-uitbarstingen en conflicten tussen kind en opvoeders vormen dan ook een normaal aspect van deze leeftijdsfase. In de relatie tussen ouder en kind kan dit echter uitgroeien tot een machtsstrijd. Het vraagt van ouders tact en geduld om op een zodanige manier met hun kind om te gaan dat voldoende leiding, maar ook ruimte wordt gegeven aan de toenemende autonomiebehoefte van een kind. Door de confrontatie met regels en grenzen leert een kind wat goed is en wat niet. Tot in de kleutertijd past het kind zich aan vanuit de behoefte om lief gevonden te worden en straf te voorkomen. Pas in de loop van de kleutertijd ontwikkelt zich een interne standaard en deze gewetensontwikkeling is aan het einde van deze leeftijdsfase zover gevorderd dat sprake is van schuldgevoel.